Cần thêm thời gian

Thông tin trên báo Dân Việt, ông Nguyễn Phú Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ (Bộ Công Thương)-đơn vị trực tiếp thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc thay thế xăng RON A92 bằng xăng E5, cho biết: Việc thay thế hoàn toàn xăng RON A92 bằng xăng E5 từ ngày 1.6 tới là không khả thi vì còn phụ thuộc vào thói quen sử dụng của người dân. Tuy nhiên, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các điểm kinh doanh xăng dầu tại 8 tỉnh, thành phố bắt buộc phải bán xăng E5 và hạn chế dần xăng RON A92.

Bộ Công Thương cho biết, theo đúng Chỉ thị 19 của Chính phủ, 8 tỉnh, thành phố (Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bà Rịa – Vũng Tàu, Quảng Ngãi, Quảng Nam) phấn đấu đến ngày 1/6/2016 đạt 100% số lượng cửa hàng bán lẻ xăng dầu tại địa phương bán xăng E5 và 100% lượng xăng RON A92 được thay thế bằng xăng E5.

Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác, đến ngày 1/6/2016 đạt tối thiểu 50% số lượng cửa hàng bán lẻ xăng dầu tại địa phương bán xăng E5 và 50% lượng xăng RON A92 được thay thế bằng xăng E5.

“Vì Chỉ thị là “phấn đấu” nên từ 1/6 chúng ta chưa thể loại bỏ hoàn toàn xăng RON A92, mà cần có thời gian để doanh nghiệp và người dân dần thay thế xăng RON A92 thành E5”, một lãnh đạo Bộ Công Thương nói.

Vì sao xăng E5 chưa thể thay thế hoàn toàn xăng A92 từ 1/6? - Ảnh 1

Xăng E5 vẫn còn xa lạ với người tiêu dùng dù thời hạn ngày 1/6 đã cận kề. (Ảnh minh họa).

Cả doanh nghiệp và người tiêu dùng đều chưa mặn mà với xăng E5

Tin tức trên VTV, tới cuối năm 2015, trên địa bàn Hà Nội chỉ có khoảng 17% cửa hàng bán xăng E5. Trong khi đó, theo báo cáo của Sở Công thương TP.HCM, cuối tháng 4/2015, chỉ có gần 50% cửa hàng xăng dầu trong thành phố bán xăng sinh học E5. Sản lượng tiêu thụ bình quân chỉ chiếm 6,3 % tổng sản lượng tiêu thụ xăng dầu ở TP.HCM. Xăng E5 vẫn còn xa lạ với người tiêu dùng dù thời hạn ngày 1/6 đã cận kề, thậm chí nhiều khách hàng còn không quan tâm loại xăng này. Điều đó đặt ra thách thức lớn với việc thực hiện lộ trình thay thế xăng A92 bằng xăng E5 của Chính phủ.

Nói về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, ông Ngô Chí Long – Nguyên Viện trưởng Viện Quản lý giá, Bộ Tài chính cho biết: “Sau 5 năm thực hiện dự án sử dụng xăng E5, cho đến nay, các doanh nghiệp xăng dầu cũng như người tiêu dùng đều chưa mặn mà với loại xăng này. Lý do là bởi giá cả của xăng E5 chưa thực sự hấp dẫn người tiêu dùng. Giá 1 lít xăng E5 so với xăng khoáng A92 chỉ rẻ hơn 500đồng/lít. Nguyên nhân thứ hai là người dân vẫn chưa hiểu rõ chất lượng của xăng E5 trong quá trình sử dụng máy móc”.

“Còn đối với các doanh nghiệp xăng dầu, lý do họ không mặn mà với xăng E5 là bởi kinh doanh loại xăng này khác với xăng khoáng, chi phí về hạ tầng cơ sở, đường bơm, cột cây xăng bị đội lên lớn. Chi phí tăng làm lợi nhuận giảm, trong khi mục tiêu của doanh nghiệp là lợi nhuận, kinh doanh không có lợi nhuận thì người ra không mặn mà”, ông Ngô Chí Long phân tích.

Không chỉ đối mặt với sự thời ơ của doanh nghiệp và người tiêu dùng, vấn đề sản xuất và tiêu thụ xăng E5 còn gặp khó khăn về nguồn nguyên liệu. Hiện tại, hầu hết các nhà máy nguyên liệu sinh học để cung cấp đầu vào Ethanol cho pha trộn xăng E5 đều đã lâm vào tình cảnh phá sản hoặc ngưng hoạt động do thua lỗ kéo dài. Tình trạng này xảy ra bởi các nhà máy này không tìm được tiêu thụ.

Theo ông Ngô Chí Long, lộ trình sử dụng xăng E5 thay thế RON92 sẽ khó thực thi. “Từ thực tế có thể thấy, các cơ quan chức năng đang nhìn vấn đề từ lăng kính màu hồng còn các doanh nghiệp lại chỉ nhìn thấy mảng màu tối. Nguyên nhân cơ bản của việc lộ trình sử dụng xăng E5 không hiệu quả là do giá thành cao, đầu ra không có. Trong bối cảnh đó, người ta có thể khẳng định toàn bộ hệ thống tiêu thụ xăng E5 đang bị tê liệt”, ông Ngô Chí Long nói thêm.

E5 là xăng phối trộn 95% xăng khoáng thông thường (A92) với 5% nhiên liệu sinh học Ethanol (cồn E100 hay cồn 99,95%). E100 được sản xuất bằng ngô, mía đường, sắn, rơm rạ và cây hữu cơ. Ở Việt Nam, nhiên liệu sinh học này làm từ sắn – nguồn nguyên liệu dồi dào.

Theo các chuyên gia, để kiểm soát chất lượng xăng E5, khâu đầu tiên cần tiến hành chặt chẽ là nguyên liệu. E100 cũng như RON 92 trước khi nhập kho đều phải qua các công ty giám định độc lập (như PV EIC và QUATEST) kiểm tra, đạt chất lượng theo tiêu chuẩn hiện hành mới nhập kho.

Sau đó, xăng E5 được pha chế tại các trạm phân bổ theo khu vực kinh doanh. Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng khu vực QUATEST 1 và 3 sẽ tiếp tục đánh giá thành phẩm cuối cùng và cấp chứng nhận đạt QCVN 01:2009/BKHCN – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu diezen và nhiên liệu sinh học, TCVN 8063:2009 – Tiêu chuẩn chất lượng xăng không chì pha 5% Etanol. Như vậy, xăng E5 trước khi ra thị trường được quản lý trong tất cả giai đoạn, nhằm đảm bảo chất lượng đạt chuẩn.

Cho đến nay, các chuyên gia vẫn khẳng định: Không có vấn đề gì về kỹ thuật đối với động cơ vừa sử dụng xăng E5 vừa sử dụng xăng truyền thống. Vì xăng sinh học E5 sản xuất trên nền tảng đưa Ethanol vào xăng truyền thống. Xăng E5 được pha chế từ 95% xăng A92 và 5% Ethanol khan, các nguyên liệu này đều được giám định chất lượng bởi các trung tâm đo lường trước khi nhập kho.

Thêm nữa, xăng E5 hoàn toàn không thay đổi chất lượng trong thời gian 6 tháng, nên phương tiện không vận hành thường xuyên trong khoảng thời gian dưới 6 tháng không bị ảnh hưởng động cơ khi sử dụng.

Về vấn đề xăng “ngậm nước”, điều này thực tế gần như không xảy ra vì cồn dùng để pha xăng A5 là loại có hàm lượng cồn 99,95%, suýt soát đến độ tuyết đối 100%, lượng nước không đáng kể. Ngoài ra, dù có nhiều ưu điểm hơn xăng A92, E5 vẫn rẻ hơn vì Nhà nước đang hỗ trợ người tiêu dùng và các công ty đầu mối kinh doanh xăng dầu